Swaćba – inaczej wesele. Jest to staropolska forma ślubu małżeńskiego, polegająca na uroczystej ceremonii zawarcia związku małżeńskiego, podczas której składana jest przysięga przed bogami, w obecności Żercy lub Swata.
Swaćba poprzedzana była przez zwyczaj swadźby, czyli swatania. U dawnych Słowian, małżeństwo miało postać dobrowolnej, przyjacielskiej umowy wiążącej rodziny stałą przyjaźnią. Umowę tą stwierdzano obopólnymi darami równej wartości. Nieprawidłowe bowiem są osądy, iż małżeństwo wówczas zawierano w sposób powszechnie akceptowalny poprzez gwałt, uprowadzenie lub kupno.
W swaćbie, ważną rolę odgrywał Swat, który był człowiekiem bywalcem, cieszącym się powagą i uznaniem. Pełnił on wówczas rolę urzędnika stanu, zawierając małżeństwa w ludu prostego jeszcze w XIV i XVI wieku.