Ojciec – potoczna nazwa tata. Jest to mężczyzna, będący rodzicem, który począł i zazwyczaj jednocześnie wychowuje dziecko. Ojciec pełni funkcję podstawowej relacji w rodzinie. Prawo rodzinne definiuje ojca jako wstępnego krewnego pierwszego stopnia w linii prostej, od którego bezpośrednio pochodzi dziecko. W genealogii ojciec połączony jest z dzieckiem filiacją, natomiast z matką dziecka łączy go koicja.
Jedną z rolą ojca jest wprowadzenie dziecka w świat męskich wartości, który dla córki jest źródłem psychicznej równowagi oraz bezpieczeństwa, natomiast dla syna niezbędnym budulcem osobowości. Język mówiony pod tym pojęciem pojmuje także teścia. Ojciec, który pełni funkcje wychowawcze wobec dzieci z poprzedniego małżeństwa swojej żony nazywany jest ojczymem.